ఇంటర్ – ఎంసెట్ – అన్వేషణ

జూన్ 8 1985 అంటే, ఇవ్వాళ్టికి సరిగ్గా 35 సంవత్సరాల క్రితం. నా జీవితంలో ఎప్పటికీ మరచిపోలేని రోజు అది. ఆ రోజు వరకు నా జీవితంలో అంత టెన్షన్ పడ్డ రోజు మరొకటి లేదు అని చెప్పాలి. అయితే ఉద్యోగంలో చేరి జీవన పోరాటం మొదలుపెట్టాక అంత కంటే ఎక్కువ టెన్షన్ పడ్డ రోజులు కూడ చాలా ఉన్నాయి. ఆ రోజు ఇంజనీరింగ్ ఎంట్రన్స్ ఎగ్జాం. అసలు మే లోనే జరగవలసిన ఎంసెట్ పరీక్ష, పేపర్ లీక్ కావడంవలన అనుకుంటా, జూన్‌కి వాయిదా పడింది. ఆ రోజుకి రెండు రోజులు ముందు నరసాపురం నుండి కాకినాడలో ఉన్న మా పెద్దన్నయ్య ఇంటికి వెళ్ళాను.

అదే రోజు ఇంటర్మీడియట్ రిజల్ట్స్ వచ్చే రోజు కూడ. మమూలుగా అయితే ఇంటర్ రిజల్ట్స్ గురించి పెద్దగా భయం ఉండేది కాదు కాని, ఆ సంవత్సరం కెమిస్ట్రీ పేపర్ చాలా టఫ్‌గా ఇచ్చాడు. అక్కడికీ నా తెలివి తేటలు అన్నీ ఉపయోగించి అయిదారు ప్రశ్నలకి జవాబులు వ్రాసి పాస్ మార్కులు వస్తాయని ధైర్యంగా ఇంటర్ ఎగ్జాం హాలు నుండి బయటకు వచ్చాను. కాని రిజల్ట్స్ ముందు రోజు మాత్రం ఎందుకో భయం వేసింది. అయితే ఫస్ట్ క్లాస్ లేకపోతే ఫెయిల్ అన్నట్టు అయ్యింది నా పరిస్థితి. అప్పట్లో ఇంటర్‌నెట్ లేదు కాబట్టి రిజల్ట్స్ న్యూస్ పేపర్లోనే ప్రింట్ అయ్యి వచ్చేవి. రత్నగర్భ, ఏలూరు టైంస్ లాంటి చిన్న స్థానిక పత్రికల్లో అయితే ముందు రోజు మధ్యాహ్నమే రిజల్ట్స్ వచ్చేవి. కాని నాకు కాకినాడలో ఎంత వెతికినా అలాంటి పత్రికలు దొరకలేదు. సాయంత్రం దాకా రెండు మూడు సార్లు వెతికి ఇంటికి వచ్చేసాను. ఇంటర్ రిజల్ట్ వచ్చేసి పాస్ అయిపోతే ఎంట్రన్స్ పరీక్షకి ప్రశాంతంగా చదువుకోవచ్చని నా ఆశ.

ఏదయినా ముఖ్యమయిన పరీక్షకి ముందు రోజు నైట్ అవుట్ చెయ్యడం నాకు అలవాటు. అలాగే 7 తేదీ రాత్రి భోజనం అయ్యాక ఎంసెట్‌కి చదవడం మొదలుపెట్టాను. ఒక పక్క మనసులో ఇంటర్ రిజల్ట్ భయం అలాగే ఉంది. కొన్ని చాప్టర్లు పూర్తి చేసి రాత్రి సైకిల్ వేసుకుని మళ్ళీ సెంటర్‌కి వెళ్ళి న్యూస్ పేపర్ వచ్చిందేమోనని చూసి వచ్చాను. కాని ఎక్కడా దొరకలేదు. రాత్రంతా అలా టెన్షన్ లోనే చదివాను. తెల్లవారాక బజారుకి వెళ్ళి పేపర్ కొని తెచ్చుకున్నాను. ఫస్ట్ క్లాసులో పాస్ అయ్యానని అందరూ అభినందించాక కొంత టన్షన్ తగ్గింది.

ఇక అప్పుడు తయారయ్యి ఎంసెట్ ఎగ్జాం సెంటర్‌కి వెళ్ళాను. ఎగ్జాం క్వచ్చన్ పేపర్ చూసాక మళ్ళీ టెన్షన్ ప్రారంభమయ్యింది. ఇది ఇంటర్ కెమిస్ట్రీ పేపర్ కంటే టఫ్‌గా ఉంది. అయినా అప్పట్లో ఇంజనీరింగ్ సీట్లు చాలా తక్కువ కాబట్టి, మొదటి ప్రయత్నంలోనే సీటు వస్తుందని చాలా మందికి నమ్మకం ఉండేది కాదు. వీలైనంత బాగా వ్రాద్దాం, లేకపోతే తరువాతి సంవత్సరం మళ్ళీ వ్రాద్దామని ఫిక్స్ అయ్యి ఎగ్జాం పూర్తి చేసాను. ఆ సెంటర్లోనే నా ఇంటర్ క్లాస్‌మేట్స్ కూడ ఎగ్జాం వ్రాసారు. బయటకు వచ్చాక వాళ్ళు కూడ పేపర్ టఫ్‌గా ఉందని అన్నారు. ఎంట్రన్స్ ఎగ్జాం రెలటివ్ కాబట్టి సీట్ వచ్చినా రావచ్చని ఆశతో వచ్చేసాము.

అప్పటికే ఆ రోజు రెండు టెన్షన్లు పూర్తయ్యాయి. ఇకనుంచయినా కొన్ని రోజులు రిలాక్స్‌గా ఉండచ్చని అనుకున్నాను. కాని మూడో టెన్షన్ కూడా నాకోసం వేచి ఉందని ఊహించలేదు. ఎగ్జాం అయ్యాక స్నేహితులందరూ ఏదైనా సినిమాకి వెళ్దామని అన్నారు. నేను కూడ రిలాక్స్ అవుదామని సరేనన్నాను. అప్పుడు కొత్తగా వచ్చిన వంశీ సినిమా “అన్వేషణ” చూద్దామని అందరూ అనుకున్నాము. ఇళయరాజా పాటలు బాగున్నాయని తెలుసు కాని, రివ్యూలు అంతగా లేని రోజుల్లో కథ ఏమిటో ఎవరో చెప్తే కాని తెలిసేది కాదు. సినిమా టైటిల్స్‌తోనే సస్పెన్స్, టెన్షన్ మొదలయ్యాయి. వంశీ టేకింగ్‌తో బెదరగొడితే, ఇళయరాజా పాటలతో, బాక్ గ్రౌండ్ మ్యూజిక్‌తో అదరగొట్టాడు. నాకు తెలిసి తెలుగులో అప్పట్లో అంత సస్పెన్స్ థ్రిల్లర్ రాలేదు. అప్పటికే రెండు టెన్షన్లు భరించి ఉన్నానేమో, సినిమా పూర్తయ్యే వరకు నాకు టెన్షన్ తగ్గలేదు. ఇప్పటికీ ఆ సినిమా చూస్తే నాకు ఆ రోజు గుర్తుకువస్తుంది.

వరద ప్రయాణం

అది 1986 ఆగష్టు, ఎప్పటిలానే ఆ ఏడాది కూడ గోదావరి నదికి వరదలు వచ్చాయి. కాని ఈ సారి భారీగా వచ్చాయి. గోదావరి జిల్లాల్లో చాలా ప్రాంతాలు నీట మునిగిపోయాయి. అప్పుడు నేను విజయవాడలో ఇంజనీరింగ్ చదువుతున్నాను. మా కుటుంబం నరసాపురంలో ఉండేది. నెలకో రెండు ఆదివారాలు నరసాపురం (140 కి. మీ) వచ్చి వెళ్ళేవాడిని. విజయవాడలో సాయంత్రం 6 గంటలకి గుంటూరు – నరసాపురం ఫాస్ట్ పాసింజర్ ఎక్కితే రాత్రి పదకొండింటికి నరసాపురం చేరేది. ఈ రైలు గురించి గతంలో ఒక టపా వ్రాసాను. అది ఇక్కడ. మా ఊరు వెళ్ళడానికి రైల్వే స్టేషనుకి వెళితే రైలు భీమవరం వరకే వెళుతుందని ఎంక్వైరీలో చెప్పాడు. సరే అక్కడ నుండి నరసాపురానికి ఏదో ఒక వాహనం దొరకకపోతుందా అని టికెట్ తీసుకుని బయలుదేరాను. అంతగా కుదరకపోతే అదే రైల్లో మర్నాడు ఉదయం విజయవాడ తిరిగి వచ్చేద్దామనుకున్నాను.

ఆ ఫాస్ట్ పాసింజర్ రైలు చాలా నెమ్మదిగా ప్రయాణించి ఇంచుమించు అర్థరాత్రి సమయానికి భీమవరం టౌను స్టేషన్ చేరుకుంది. ఆ సమయంలో అక్కడ తినడానికి టిఫిన్ మాత్రమే దొరికింది. టిఫిన్ తిన్నాక బస్‌స్టాండ్ వద్దకు వెళదామని బయలుదేరాను. యనమదుర్రు డ్రైన్ మీదున్న బ్రిడ్జి దాటగానే వరద నీళ్ళు కనపడ్డాయి. బస్‌స్టాండ్ మొత్తం నీటిలో మునిగిందని చెప్పారు. సరే రాత్రి ఏ చేస్తాం, తెల్లారాక ఏదో ఒకటి ఆలోచిద్దామని మళ్ళీ రైల్వే స్టేషన్‌కి వచ్చి రైల్లోనే నిద్రపోయాను. తెల్లారి లేచాకా టీ తాగి మళ్ళీ బస్‌స్టాండ్ వైపుకి వెళ్ళాను. వరద అలాగే ఉంది. అక్కడ పోగైన జనాలని అడిగితే తలోరకంగా చెప్పారు. కొంతమంది వరద భీమవరం వరకే ఉందంటే, కొంతమంది పాలకొల్లు వరకు ఇలాగే ఉందన్నారు. ఏం చెయ్యాలా? అని ఆలోచిస్తుంటే పక్కన కొంతమంది గ్రామీణ యువకులు వరదలో ఎలాగైనా ముందుకే వెళ్ళాలని ప్లాన్లు వేస్తున్నారు. మీరు కూడ వస్తారా? అని నన్ను అడిగారు. వాళ్ళు కొన్ని కర్రలు, తాళ్ళు సంపాదించారు. అందరూ తాడుని పట్టుకుని కర్రలతో ముందు ఏమైనా గోతులు లాంటివి ఉన్నాయా? అని చూసుకుంటూ మెల్లగా వరదలోనే నడుచుకుంటూ వెళ్ళాలని ప్లాన్ చేసారు. నాకు ముందు భయం వేసింది. ఇలాంటి అడ్వెంచర్లు ఎప్పుడూ చెయ్యలేదు. పైగా నాకు ఈత కూడ రాదు. అయినా ఆ కుర్రాళ్ళు ధైర్యం చెప్పారు. అంతగా ముందుకు వెళ్ళలేకపోతే, అక్కడి నుండే వెనక్కి వచ్చేద్దామన్నారు. అప్పుడు నాది కూడ కుర్రతనమే కదా! ఏమయితే అయ్యింది, ఒక సాహసం చేద్దామని వాళ్ళతో బయలుదేరాను.

కొన్ని బిస్కట్ పేకెట్లు కొనుక్కుని, ఉదయం 6 గంటలకి బయలుదేరి భీమవరం మెయిన్ రోడ్డులో నెమ్మదిగా నడుస్తున్నాము. ఊరు దాటి బస్ డిపో దగ్గరకు వచ్చేసరికి నీళ్ళు మోకాళ్ళ పైకి వచ్చేసాయి. తరువాత విస్సాకోడేరు చేరాకా కొంచెం తగ్గాయి. మాకు ఎదురుగా కూడ కొంతమంది వరదలో నడుచుకుంటూ భీమవరం వస్తున్నారు. ముందు వరద ఎలా ఉందని అడిగితే, పరవాలేదు అని భరోసా ఇచ్చారు. ఎక్కడైనా కొంచెం ఎత్తైన ప్రదేశం కనపడితే అక్కడ కొంచెం సేపు విశ్రాంతి తీసుకుని మళ్ళీ నడక మొదలెట్టేవాళ్ళం. భీమవరం నుంచి సుమారు 8 కిలో మీటర్లు నడిచాకా శృంగవృక్షం సమీపానికి వచ్చాము. అక్కడ నుంచి మళ్ళీ నీటి మట్టం పెరిగింది. మాకు నడుము లోతు నీళ్ళు వచ్చేసాయి. పక్కనే రైల్వే ట్రాక్ ఉంది, దాని మీద నుండి వెళదామా అని అనుకున్నాము. కాని రైల్వే ట్రాక్ కూడ చాల చోట్ల కొట్టుకుపోయిందని చెప్పారు. ఇక చేసేదేమి లేక భయం, భయంగానే అడుగులో అడుగు వేసుకుంటూ ప్రయాణం కొనసాగించాము. శృంగవృక్షం ఊరు దాటి కొంత దూరం వెళ్ళాకా వరద చాలా వరకు తగ్గింది. మోకాళ్ళ క్రిందవరకే నీళ్ళు ఉన్నాయి.

మరో మూడు, నాలుగు కిలోమీటర్లు నడిచాకా వీరవాసరం వచ్చింది. అప్పటికి మిట్టమధ్యాహ్నం అయ్యింది. సుమారు 12 కిలోమీటర్లు నీళ్ళలో నడిచాము. వీరవాసరం చేరుకున్నాక మాలోని కొంతమంది యువకులు వాళ్ళ ఊరు వచ్చిందని వెళ్ళిపోయారు. ఇంకో ముగ్గురు మాత్రమే మిగిలాము. ఊళ్ళో నడుస్తుంటే ఆ ఊరివాళ్ళు మమ్మల్ని ఆపి భోజనం చేసి వెళ్ళమని చెప్పారు. పరవాలేదు, మా ఊరెళ్ళాకా తింటామని చెప్పినా వాళ్ళు వదల్లేదు. మీ పట్నం వాళ్ళకి మొహమాటం ఎక్కువ, ఏమైనా సరే అన్నం తినే వెళ్ళాలని పట్టు పట్టారు. మాకు కూడ ఆకలిగానే ఉండడంతో సరేనని వాళ్ళ ఇంట్లోకి వెళ్ళాము. గోదావరి ప్రజల ఆప్యాయత అంటే ఏమిటో అప్పుడు మళ్ళీ తెలిసివచ్చింది. పులిహోర, ఆవకాయ అన్నం, పెరుగు అన్నం పెట్టారు. కడుపు నిండా తిని మళ్ళీ నడక మొదలుపెట్టాము.

వీరవాసరం దాటి ఇంకో 5 కిలోమీటర్లు నడిచాకా లంకల కోడేరు వచ్చింది. అక్కడ వరద మొత్తం తగ్గిపోయింది. నాతో ఉన్న మిగతా ఇద్దరూ అక్కడే ఆగిపోయారు. వాళ్ళ ఊళ్ళు దగ్గరలోనే ఉన్నాయట. ఎవరినో వాకబు చేసి ఒక వ్యక్తి సైకిల్ మీద పాలకొల్లు వెళుతుంటే అతనితో కలిసి నన్ను వెళ్ళమన్నారు. కొంచెంసేపు నేను, కొంచెంసేపు ఆ వ్యక్తి సైకిల్ తొక్కేలా ఏర్పాటు చేసారు. అలా ఇంకో 5 కిలోమీటర్లు సైకిల్ మీద ప్రయాణించి మొత్తానికి పాలకొల్లు చేరుకున్నాను. అదృష్టవశాత్తు పాలకొల్లు నుండి నరసాపురానికి (10 కి.మీ.) ఏదో వేన్ దొరికింది. ఆ వేనులో క్షేమంగా నరసాపురం చేరుకున్నాను. సాయంత్రం నాలుగింటికి మా ఇంటికి వెళ్ళగానే అందరూ ఆశ్చర్యపోయారు, వరదలో విజయవాడ నుండి నరసాపురం ఎలా వచ్చావురా అని. మా ఇంటి దగ్గర కూడ మా వీధిలోని వాళ్ళంతా కలిసి ఆహార పొట్లాలు తయారుచేసే పనిలో ఉన్నారు. నరసాపురం సమీపంలోని గ్రామాల ప్రజలని పట్టణంలోని కాలేజీలో, హైస్కూళ్ళలో ఉంచారట. వాళ్ళకి అందచెయ్యటానికి అన్నం పొట్లాలు చేస్తున్నారు.

మనిషి ఓటమి

ఒక్కసారి ఆలోచించండి…

మన చుట్టూ ఉన్న కోతో, కుక్కో, ఆవో, మేకో,
అడవిలో ఉన్న సింహమో, ఏనుగో,
మనిషిని ఇలా సవాల్ చేస్తే?

ఓ మనిషీ, ఇన్నాళ్ళూ నువ్వు ఈ ప్రపంచాన్ని పాలించావు.
కాని నువ్వు ఘోరంగా విఫలమయ్యావు.
ఇక నీ సారధ్యం మాకు అక్కర్లేదు.

నీకు ఎంతో మేధస్సు ఉంది,
కాని ఈ ప్రపంచాన్ని నడిపించడం నీవల్ల కాలేదు.
నీ మేధస్సునంతా సాటి జీవరాశిని ఓడించడానికే ఉపయోగించావు.
నీ అతి తెలివితో ప్రకృతిని నానా రకాలుగా హింసించావు.
ఇప్పుడు నీ మనుగడకే పెను ప్రమాదం తెచ్చిపెట్టుకున్నావు.

మమ్మల్ని బోనులో నిలబెట్టి వినోదించిన నువ్వే,
ఇప్పుడు బోనులో ఇరుక్కున్నావు.
మరి కొన్ని రోజుల్లో కరోనా కనపడకపోవచ్చు,
కాని రేపు మరో మరోనా వస్తే అప్పుడేం చేస్తావు?
ఎప్పటికప్పుడు ఔషధాలు వెతుక్కోవడం తప్ప,
భూమిని నాశనం చేసే ఆయుధాలు వదిలెయ్యాలన్న జ్ఞానం నీకు లేదు.
ఎప్పటికైనా నీది విధ్వంస మార్గమే!

రెండు ప్రపంచయుద్ధాలు,
లెక్కలేనన్ని అణ్వస్త్రాలు,
పర్యావరణకాలుష్యం,
వరల్డ్ మేప్ నిండా టెర్రరిజం.
ఇవీ నువ్వు సాధించిన విజయాలు.

అందుకే మాకు నీ నాయకత్వం అక్కర్లేదు.
వదిలేయ్, పగ్గాలు వదిలేయ్!
అన్నీ ఉన్న నీ కన్నా,
నోరు లేని మేమే నయం.
ఇక నుండీ మేమే ప్రపంచాన్ని నడిపిస్తాం!
మా వెనుక నడు, నీకు సరైన దారి చూపిస్తాం!