అపరిమిత కాల్స్ కాలుష్యం – డిజిటల్ వినాశనం

టెక్నాలజీ అనేది ఒక ఆయుధం లాంటిది. అది ఎంతవరకూ అవసరమో అంతవరకే వాడుకోవాలి కాని, ఉంది కదా అని అవసరానికి మించి ఉపయోగిస్తే వినాశనం జరుగుతుంది.

ఇప్పుడు రిలయన్స్ జియో ఆఫర్ చేస్తున్న మొబైల్ సర్వీసు కూడ ఇలాగే అవసరానికి మించి వాడుకునే అవకాశం ప్రజలకి కల్పిస్తోంది. వాయిస్ కాల్స్ అన్నీ ఉచితమట. డేటా చార్జీలు కూడ మిగతా ఆపరేటర్లకంటే చాలా తక్కువ. అంటే వినియోగదార్లందరూ ఎప్పుడూ ఫోన్లలో మాట్లాడుతూనే ఉండచ్చు. నెట్ బ్రౌజింగ్ చేస్తూ, పాటలు, సినిమాలు డౌన్‌లోడ్ చేసుకుంటూ, 24 గంటలూ సోషల్ మీడియాలోనే జీవితాన్ని గడిపేయవచ్చు.

ఒక దశాబ్దం క్రితంతో పోలిస్తే ఇప్పటికే మొబైల్ ఫోను చార్జీలు చాలా తక్కువగా ఉన్నాయి. అది కాక గ్రూపులని, ఆఫర్లని, మరొకటని కొంతమంది ఇంచుమించు ఉచితంగానే మాట్లాడుకుంటున్నారు. దీనివలన ఫోన్ అన్నది ఇప్పుడు అవసరానికి ఉపయోగపడటం కాక టైం పాస్ వ్యవహారంలా, అది కూడ ముదిరి  వ్యసనంలా తయారయ్యింది. దీనివలన ఎంత సమయం వృధా అవుతోంది? చేతిలో ఫోను, చెవుల్లో ఇయర్ ఫోన్ లేకుండా కనిపించేవాళ్ళు ఎంతమంది ఉన్నారు ఈ రోజు యువతలో? విద్యార్థులు చదువుల మీద కంటే సోషల్ మీడియాపైనే ఎక్కువ సమయం గడుపుతున్నారు. ఆఫీసుల్లో ఫోన్‌తో సమయం వృధా చేసేవాళ్ళు ఎంతో మంది ఉన్నారు.

డ్రైవర్లు మొబైల్ ఫోన్‌లో మాట్లాడుతూ నడపడంవల్ల ప్రమాదానికి గురైన స్కూలు బస్సుల గురించి మనం వార్తలు చదువుతున్నాము. కార్లు, బైకులు డ్రైవింగ్ చేస్తున్నపుడు కూడ ఫోన్లలో మాట్లాడుతూ ప్రమాదాలు చేసేవాళ్ళు, రోడ్లపై నడుస్తున్నప్పుడు ఫోన్లలో మాట్లాడుతూ ప్రమాదం కొని తెచ్చుకునేవాళ్ళు బోలెడంతమంది. దీనికంతటికీ కారణం అతి తక్కువగా ఉన్న కాల్ చార్జీలే. ఇప్పుడు ఆ కాల్స్ కూడ ఉచితంగా చేసుకోవచ్చంటే, ఇక ఎవరూ ఫోన్లు వదలరు. ఇప్పటికే కాల్ డ్రాప్స్ పెరిగాయి. ఫోన్ వాడకం అపరిమితమయితే ఇంకా పెరుగుతాయి. అందుకోసం మరిన్ని సెల్ టవర్లు పెడతారు. దానివలన రేడియేషన్ కూడ పెరగవచ్చు.

ఫోన్ వాడకం అపరిమితమయితే కొన్ని వేల కోట్ల పని గంటలు వృధా అవుతాయి. రోడ్లపై ప్రమాదాలు పెరుగుతాయి. మనిషితో మనిషి సూటిగా మాట్లాడే సందర్భాలు తగ్గిపోతాయి. మానవ సంబంధాలు ఇంకా దెబ్బ తింటాయి. మానసిక సమస్యలు కూడ పెరగవచ్చు. డేటా చార్జీలు కూడ తగ్గటంతో వినియోగదారులు అనవసరమైన చెత్త అంతా ఇంటర్‌నెట్ నుండి డౌన్‌లోడ్ చేసుకుంటారు. సినిమాల పైరసీ బెడద ఇంకా పెరుగుతుంది.

ఈ అపరిమిత కాల్స్ కాలుష్యం మనకు అవసరమా? ఇది స్వఛ్చ్ భారత్ అన్న భావనకి, నినాదానికి వ్యతిరేఖం కాదా? ఇది డిజిటల్ విప్లవం కాదు. డిజిటల్ వినాశనం.

ఈ కాల్స్ కాలుష్యం, డిజిటల్ వినాశనం నుండి మన దేశాన్ని రక్షించి, స్వఛ్చ్ భారత్ సాధించాలంటే ఉచిత కాల్స్, తక్కువ డేటా చార్జీలను ప్రభుత్వం నియంత్రించాలి. డిజిటల్ విప్లవానికి అవసరమైన సర్వీసులను మాత్రమే ప్రోత్సహించాలి. మిగతా వాటిని పరిమితంగా మాత్రమే ఉపయోగించుకునేలా మార్పులు చెయ్యాలి. అవసరమైతే వీటి మీద స్వఛ్చ భారత్ సెస్సు విధించాలి. ప్రజల ముఖ్య అవసరాలపై సెస్సు విధించటం మానేసి, ఇలాంటి వాటిపై స్వఛ్చ్ భారత్ సెస్సు అమలు చేస్తే బాగుంటుంది. ఒక్కో కాల్‌పై నిమిషానికి ఒక రూపాయి, డేటాపై ఒక్కో జిబికి పది రూపాయలు వసూలు చేసినా, ప్రభుత్వానికి కొన్ని వేల కోట్ల రూపాయలు వస్తాయి. స్వఛ్చ్ భారత్ కి నిధుల ఢోకా ఉండదు. చార్జీలు లేదా పన్నులు పెరిగితే, ప్రజలు అవసరమైనంతవరకే మొబైల్ ఫోన్ ఉపయోగించుకుంటారు. శబ్ద కాలుష్యం, ప్రమాదాలు తగ్గుతాయి. అన్నిటికి మించి ప్రజల విలువైన సమయం ఆదా అవుతుంది. స్వఛ్చ్ భారత్ సాకారమవుతుంది.

 

యమునా తీరంలో గోంగూర వనం

ఇది సుమారు పుష్కర కాలం నాటి సంగతి. అప్పుడు నేను ఉత్తర్ ప్రదేశ్‌లోని అలహాబాదులో పని చేసేవాడిని. (నిజానికి అలహాబాదుని హిందీలో ఇలాహాబాద్ అని వ్రాస్తారు.) చాలా కాలం ఉత్తరాదిలో పని చెయ్యడంవల్ల నాకు మన తెలుగు వంటలు కొన్ని దూరమయ్యాయి. దోసకాయలు, బీరకాయలు లాంటి కూరగాయలు అక్కడ దొరకవు. కొన్ని వర్షాకాలం మాత్రమే దొరుకుతాయి. అన్నింటికన్నా ముఖ్యమైనది మన ఆంధ్ర మాత గోంగూర. మన గోంగూర నార్త్‌లో ఎక్కడా నాకు కనపడలేదు. సెలవుల్లో సొంత ఊరికి వచ్చినప్పుడు ఊరగాయలతో పాటు గోంగూర పచ్చడి కూడ తీసుకువెళ్ళేవాళ్ళం. దిల్లీ లాంటి నగరాల్లో ప్రియ పచ్చళ్ళు దొరుకుతాయనుకోండి. అయినా మన ఇంటిలో చేసుకున్నంత రుచి రాదు కదా!

నేను పని చేసే కంపెనీకి అలహాబాదులో యమునా నదిపై ఒక పెద్ద వంతెన నిర్మించే కాంట్రాక్టు వచ్చింది. నేను కూడ కుటుంబసమేతంగా అక్కడకు షిఫ్ట్ అయ్యాను. అక్కడ మేము ఉండే ఇల్లు అలహాబాదులోనే ఉన్నా, వంతెనకి సంబంధించిన నిర్మాణ పనులు యమునా నదికి ఆవల తీరంలో ఉన్న నైనీ అనే చిన్న ఊరినుండి జరిగేవి. రాజమండ్రికి కొవ్వూరు ఎలాగో, అలహాబాదుకి నైనీ అలాగన్న మాట. ఈ నైనీ అన్న ఊరు సెంట్రల్ జైలుకి ప్రసిద్ధి. ఆ జైల్లోనే నెహ్రూ కుటుంబీకులని స్వాతంత్ర పోరాటకాలంలో నిర్బంధించి ఉంచారట. మా సైట్ ఆఫీసు, స్టోర్ మొదలైనవి నైనీ వైపే ఉండేవి.

ఆ ప్రాజెక్టులో మాతో పాటు ఒక కొరియన్ కంపెనీ, మరి కొన్ని ఇండియన్ కంపెనీలు కూడ కలిసి పనిచేసేవి. కొరియన్ కంపెనీవాళ్ళు, ఆఫీసుతోపాటు గెస్టుహౌసులు, మెస్సులు కూడ అక్కడే ఏర్పాటు చేసుకున్నారు. వాళ్ళకి కావలసిన ఆహర పదార్థాలు చాలావరకు కొరియానుండి టిన్నులలో వచ్చేవి. కాని ఒక రకమైన తెల్లని కాబేజిని మాత్రం అక్కడే సుమారు ఒక ఎకరం భూమిలో పండించేవారు. వాళ్ళు కాబేజిని పండించడం చూసిన నాకు మనం కూడ అక్కడ గోంగూర ఎందుకు పెంచకూడదని అలోచన వచ్చింది.

మాతో పనిచేసే ఒక సూపర్‌వైజర్, వాళ్ళ సొంత ఊరు విజయనగరం వెళుతుంటే అతనికి చెప్పి కొన్ని రకాల కూరగాయల విత్తనాలు తెప్పించాము. అవి మా స్టోరు బయట ఉన్న కొంత ఖాళీ స్థలంలో వేసి పెంచాము. అయితే విజయనగరం విత్తనం మహిమో, యమునాతీరం నేల మహిమో తెలియదు కాని, గోంగూర మొక్కలు మాత్రం చక్కగా పెరిగాయి. ఎటువంటి చీడ, చిల్లులు లేని పచ్చటి, పుల్లని గోంగూర ఆకులు చాన్నాళ్ళకు చూసాము. మొదటిసారిగా ఉత్తరాదిలో గోంగూర పచ్చడి చేసుకుని తిన్నాము. తరువాత గోంగూర పప్పు, పులుసు, అలా కొన్నాళ్ళు గోంగూర అంటే విసుగెత్తేలా తిన్నాము. దిల్లీలో ఉండే మా బంధువులకి కూడ అక్కడకు వెళ్ళినపుడు ఇచ్చాము. ఎప్పుడూ పాలకూర పప్పు తినే హిందీ వాళ్ళకి కూడ పుల్ల పుల్లని గోంగూర పప్పు అలవాటు చేసి బాగుందనిపించాము. మాతోపాటు ఆ ప్రాజెక్టులో ఉన్న ఇతర కంపెనీల తెలుగువాళ్ళు, అక్కడ దగ్గరలోని ఒక PSUలో పనిచేస్తున్న తెలుగువాళ్ళకి కూడ ఇది తెలిసి మా దగ్గర నుండి గోంగూర తీసుకువెళ్ళారు.

మేము ఆకులు మాత్రమే జాగ్రత్తగా కోయడంతో గోంగూర మొక్కలు ఏపుగా మూడు నాలుగు అడుగులు ఎదిగాయి. కాస్తంత స్థలంలోనే ఒక చిన్నపాటి గోంగూర వనం తయారయింది. తరువాత పువ్వులు, కాయలు కూడ వచ్చాయి.  ఎప్పుడో చిన్నప్పుడు మా అమ్మమ్మ గారి ఊరు పేరుపాలెంలో చూసిన గోంగూర పువ్వులని మళ్ళీ అప్పుడు చూసాను. చిన్నప్పుడు మా అత్తయ్య వాటితో కూడ పచ్చడి చేసినట్టు గుర్తు.

అయితే కొన్నాళ్ళకి మా గోంగూర వనం అంతమయిపోయింది. ఉత్తరాదిలో శీతాకాలం చాలా చలిగా ఉంటుందని తెలుసుకాని, మొక్కలు ఎండిపోయేంత చలి ఉంటుందని అప్పుడే తెలిసింది. చలి తీవ్రత పెరగడంతో గోంగూర మొక్కలన్నీ ఎండకి మాడిపోయినట్టు చలికి ఎండిపోయాయి. మొక్కలన్ని చచ్చిపోవడంతో బాధపడ్డాము. కాని చలికాలం వెళ్ళిపోయాక మళ్ళీ విత్తనాలు చల్లి మా ప్రియమైన గోంగూరని మళ్ళీ పెంచుకున్నాము.

ఇదంతా ఇన్నాళ్ళకి ఎందుకు గుర్తుకు వచ్చిందంటారా? ఆ మధ్య ఏమీ తోచక “మాయాబజార్” సినిమా మళ్ళీ చూస్తుంటే అందులో శకుని అనుచరులు దుర్యోధనుడికి ఆంధ్రమాత గోంగూర అంటే చాలా ఇష్టమని, వెంటనే తెప్పించమని ఘటోత్కచుడి అనుచరులకి చెప్తారు కదా. అది చూసినప్పుడు గుర్తొచ్చిందన్నమాట. నిజానికి ఇప్పటికీ ఉత్తరాది వాళ్ళకి గోంగూర అంటే తెలియదు. కాని సినీకవులు ఏకంగా దుర్యోధనుడికే గోంగూర మహా ప్రీతి అని కల్పించి మన తెలుగువాళ్ళని రంజింపచేసారు.

 

వకాడా సాబ్

సుమారు ఇరవయ్యేళ్ళ క్రితం నేను గుజరాత్‌లోని కఠియావాడ్ ప్రాంతంలో ఒక సిమెంట్ ఫాక్టరీ నిర్మించే కంపెనీలో పనిచేసేవాడిని. ఫాక్టరీ నిర్మించే ప్రదేశం చిన్న గ్రామం కాబట్టి, మాకు దగ్గరలోని ఒక చిన్న పట్టణంలో నివాస సదుపాయం కల్పించారు. అప్పటికి నాకు ఇంకా పెళ్ళి కాలేదు. నాలాంటి మరో ఐదుగురితో కలిసి ఒక ఇంటిలో ఉండేవాళ్ళం. మా ఆరుగురిలో ఇద్దరు తెలుగువాళ్ళం. మరొక వ్యక్తి తెలుగు బాగా తెలిసిన కన్నడిగుడు. మాకు భోజనానికి, టిఫినుకి మెస్ ఇంకోచోట ఉండేది. అక్కడ నుండే సైట్‌కి కంపెనీ బస్ బయలుదేరేది.

ఆ చిన్న పట్టణంలో ఒక చిన్న రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. ఆ స్టేషనుకి రోజుకి ఒకే ఒక పాసింజరు రైలు వచ్చి వెళ్ళేది. కాని గూడ్సు రైళ్ళు కొన్ని వచ్చేవి. మా రూము స్టేషనుకి అవతలి వైపు ఉండేది. అంటే మేము మెస్సుకి వెళ్ళాలన్నా, బజారుకి వెళ్ళాలన్నా ఆ స్టేషను దాటి వెళ్ళాలి. రైళ్ళు తక్కువే కాబట్టి, మేము పట్టాలు దాటుకుంటూ, స్టేషనులోనుండి ఊరిలోకి వెళ్ళేవాళ్ళం.

మా ఆరుగురిలో ముగ్గురు తెలుగు వచ్చినవాళ్ళ కావటంతో మిగతా రూముల్లో ఉండే తెలుగువాళ్ళు కూడ ఆదివారం మా రూముకి వచ్చేవారు. అక్కడ తెలుగు పత్రికలు దొరకవు కాబట్టి, మేము పోస్టులో కొన్ని తెప్పించుకునేవాళ్ళం. అలాగే ఎవరైనా ఊరికి వెళితే తెలుగు సినిమా కేసెట్లు తీసుకొచ్చేవారు. ఈ పత్రికలు, కేసెట్లుతో మాకు కాలక్షేపం అయ్యేది.

ఒక ఆదివారం మధ్యాహ్నం మేము మెస్సు నుండి తిరిగివస్తుంటే, స్టేషన్లోని ఒక ఉద్యోగి మమ్మలని ఆపి వకాడా సాబ్ మమ్మల్ని పిలుస్తున్నారని చెప్పాడు. ఈ వకాడా సాబ్ ఎవరా? మమ్మల్ని ఎందుకు పిలుస్తున్నారా? అని అడిగితే, ఆయన ఈ స్టేషన్‌కి సూపరిండెంట్ అని అక్కడ ఉన్న నేం బోర్డ్ చూపించాడు. దాని మీద ఎస్ ఎన్ వకాడా, స్టేషన్ సూపరిండెంట్ అని హిందీలో వ్రాసి ఉంది. అయినా ఆ వకాడా సాబ్ ఎందుకు మమ్మల్ని కలవాలనుకుంటున్నాడో మాకు అర్థం కాలేదు. సరే, మనలని ఏం చేస్తార్లే అని ఆ రూములోకి వెళ్ళబోయాము. అప్పుడు ఆ ఉద్యోగి, సాబ్ ఆఫీసులో లేరు, పక్కనే ఉన్న క్వార్టర్సులో ఉన్నారని అక్కడికి తీసుకు పోయాడు. ఆ సాబ్ ఇంటికి ఎందుకు పిలుస్తున్నాడా అని మాకు కంఫ్యూజన్ ఇంకా పెరిగిపోయింది.

ఆ స్టేషన్ బిల్డింగ్ పక్కనే ఉద్యోగులకు నాలుగైదు క్వార్టర్స్ ఉన్నాయి. అందులో ఒక క్వార్టర్లోకి మమ్మల్ని తీసుకెళ్ళి ఆ వకాడా సాబ్‌ని పిలిచి చిన్న ఉద్యోగి వెళ్ళిపోయాడు. క్వార్టర్లోంచి సుమారు యేభయ్యేళ్ళు దాటిన వకాడా సాబ్ బయటికి వచ్చి మమ్మల్ని అచ్చ తెలుగులో లోపలికి ఆహ్వానించారు. అది మాకు పెద్ద షాక్. ఊరు కాని ఊరిలో తెలుగులో మాట్లాడే ఈ వకాడా సాబ్ ఎవరా అని ఆశ్చర్యపోయాము. తరువాత ఆయనే మా సందేహలన్నీ తీర్చారు.

ఆయన తెలుగువాడే. ఎన్నో ఏళ్ళ క్రితం ఉద్యోగరీత్యా గుజరాత్ వచ్చి అక్కడే ఉండిపోయారు. ఆయన అసలు పేరు వాకాడ సూర్యనారాయణ. ఉత్తరాదిలో టైటిల్తో పిలిచే అలవాటు కాబట్టి, అది కాస్తా ఎస్ ఎన్ వకాడా అయిపోయింది. ఆయనా మా గోదావరి వాడే! స్వస్థలం తాడేపల్లి గూడెం అని చెప్పారు. మేము రోజూ స్టేషన్లోంచి వెళ్ళేటప్పుడు తెలుగులో మాట్లాడుకోవటం విని మమ్మల్ని పిలిచారట. ఆ ఊరిలో మేము మూడేళ్ళు పైనే ఉన్నాము. అప్పుడప్పుడు ఆయనని కలిసేవాళ్ళం. ఆ ఊరు వదిలిపెట్టాకా మళ్ళీ ఎప్పుడూ మాట్లాడలేదు. ఆయన ఇప్పుడు ఎక్కడ ఉన్నారో, ఎలా ఉన్నారో తెలియదు, కాని వకాడా సాబ్‌గా మాకు గుర్తుండి పోయారు.